Cây An xoa

Tên khác: Tổ kén, Dó lông, Dó tròn, Đuôi chồn, Thau kén (Tày), Hất exus (Kho), Thao kén cái. Tên latin: Helicteres hirsuta Lour, Họ Trôm Sterculiaceae Đặc điểm thực vật:H. hirsuta Lour phân bố nhiều ở Nam Trung Quốc, Ấn Độ, Campuchia, Thái Lan, Việt Nam, Malaysia, Philippine. Ở Việt Nam, cây thường gặp trên các đồi cây bụi, rừng thưa, ven rừng, phổ biến từ Bắc tới Nam nhưng phân bố nhiều nhất ở Bình Phước, Lâm Đồng và các tỉnh miền núi phía Bắc. Cây An xoa thuộc dạng cây bụi có chiều cao khoảng 1-3m, phân nhánh hình trụ, có lông. Lá cây hình xoan, dài 5-17cm, rộng 2,5-7,5cm, gốc cụt hay hình tim, đầu thon thành mũi nhọn. Mặt dưới lá màu trắng, cả hai mặt phủ lông hình sao. Cụm hoa gồm các bông ngắn, đơn hay xếp đôi ở nách lá. Hoa màu hồng hay đỏ, cuống hoa có khớp và có lá bắc dễ rụng. Hoa có 5 cánh, cuống bộ nhị có vân đỏ, nhị 10, nhị lép bằng chỉ nhị, bầu có nhiều gợn, chứa 25-30 noãn trong mỗi lá noãn. Quả nang hình trụ nhọn, hạt nhiều, hình lăng trụ. Ra hoa và quả từ tháng 7 – 11.Các nghiên cứu về thành phần hóa học

• Nhóm triterpenoid, lignan [(±)-pinoresinol, (±)-medioresinol, (±)-syringaresinol, (−)-boehmenan, (−)-boehmenan H and (±)-trans-dihydrodiconiferyl alcohol), phenolic, flavonoid, alkaloid].

• Thành phần hóa học chính: methyl gallate, rutin

Công dụng

• Trong y học dân gian, An xoa được sử dụng để điều trị tiểu đường và sốt rét và ung thư cổ tử cung.
• Gần đây An xoa được sử dụng nhiều để điều trị các bệnh về gan và ung thư gan. Trong đó, nhóm lignan được khoa học chứng minh có tác dụng chống ung thư mạnh.
• Các nghiên cứu chỉ ra dịch chiết của An xoa có tác dụng chống oxy hóa rất mạnh và tác dụng ức chế với nhiều dòng tế bào ung thư.

Độc tính  Nguyên liệu này hầu như không có độc tính. Nhưng ban đầu sẽ thấy hơi khó chịu, cồn cào. Tiếp tục sử dụng một thời gian thì cơ thể sẽ thích nghi hơn với việc dùng thuốc và làm các triệu chứng bệnh chuyển biến theo chiều hướng tích cực hơn.