Cây khúng khéng

3. Tính vị, công năng

Khúng khéng có vị ngọt, hơi chát, có tác dụng tiêu khát, nhuận tràng, lợi tiểu, giải độc.

4. Công dụng:

• Khúng khéng là thuốc bổ dưỡng, trị tiêu hóa và đại tiểu tiện kém, nôn mửa, ngộ độc, miệng khô khát.
• Khi dùng lấy 100g dược liệu ngâm với một lít rượu 40^o càng lâu càng tốt. Rượu có màu đỏ sẫm như rượu vang. Ngày uống 2 lần trước bữa ăn, mỗi lần 30ml.
• Ở Trung Quốc, cuống quả khô và hạt được dùng trị say rượu, miệng khát, nôn mửa, đại tiểu tiện không lợi. Ngày dùng 6g, ngâm rượu uống.
• Ở Ấn Độ, cao chiết từ quả khúng khéng chứa kali nitrat và kali malat là thuốc có tác dụng lợi tiểu mạnh.

5. Các nghiên cứu khoa học của Khúng khéng

a) Tác dụng bảo vệ gan 

Tác dụng bảo vệ gan của polysaccharid từ Khúng khéng được đánh giá trong gan do rượu gây ra thương tích ở chuột. Việc bổ sung polysaccharid giảm đáng kể alanine aminotransferase và aspartate mức aminotransferase và mức độ gan của malondialdehyde. Các hoạt động gan của superoxide dismutase và glutathione peroxidase được phục hồi đáng kể ở chuột bị thương gan do rượu. Các tác giả cho rằng H. dulcis có tác dụng bảo vệ đáng kể chống lại tổn thương gan cấp tính do rượu gây ra. Tác dụng bảo vệ gan của chiết xuất trái cây từ H. dulcis về xơ hóa gan do điều trị carbon tetrachloride trong mô hình chuột vivo đã được đánh giá. Các alanin aminotransferase và các hoạt động của aspartate aminotransferase, mức bilirubin và thể tích biểu hiện của collagen I và III trong carbon tetrachloride + chiết xuất được tìm thấy là thấp hơn trong nhóm cacbon tetraclorua. Ngoài ra, chiết xuất trái cây quản lý làm giảm sự tích tụ collagen trong gan mô và ức chế tăng sinh tế bào hình sao gan. Các
tác dụng bảo vệ gan cũng được báo cáo bởi Hase và cộng sự 1997. Chiết xuất trái cây H. dulcis có thể có tiềm năng cải thiện triệu chứng nôn nao và tổn thương gan do rượu gây ra. Gần đây, các báo cáo liên tục chỉ ra rằng chiết xuất từ cuống quả có tác dụng ngăn ngừa xơ gan và bảo vệ gan, dẫn đến tăng sự quan tâm đến ứng dụng của H. dulcis ở Hàn Quốc. Ở Việt Nam, H.
dulcis cũng được sử dụng trong ngành dược học để làm sản phẩm bảo vệ gan trong những năm gần đây. Tuy nhiên, ở Hàn Quốc, hai trường hợp viêm gan nhiễm độc đã được báo cáo ở người lớn bệnh nhân sau khi ăn phải Hovenia dulcis. Một trường hợp độc hại viêm gan do H. dulcis gây ra ở một cậu bé 3 tuổi sau khi sử dụng dịch sắc Khúng khéng trong khoảng 1 năm.

b) Tác dụng chống oxy hóa 

• Theo một nghiên cứu của Viện Sinh học và Công nghệ Sinh học Hàn Quốc, cắn phân đoạn ethyl acetat thu được từ dịch chiết methanol của loài Hovenia dulcis Thunb. cho thấy khả năng bảo vệ hệ thần kinh khỏi tác nhân gây độc glutamat. Tám hợp chất phenolic (1-8) đã được phân lập trong nghiên cứu này bao gồm: acid vanillic (1), acid ferulic (2), 3,5-dihydroxystilben (3), aromadendrin (4), methyl vanillat (5), catechin (6), acid 2,3,4-trihydrobenzoic (7) và afzelechin (8).
• Trong số các hợp chất phân lập được, hai hợp chất (6) và (8) thể hiện tác dụng bảo vệ hệ thần kinh khỏi tác nhân gây độc glutamat, đồng thời nhóm nghiên cứu đã chứng minh được khả năng dọn dẹp gốc tự do của 02 chất này.
• Từ các kết quả đó, Lin G. và đồng sự cho rằng catechin và afzelechin có khả năng trở thành các chất bảo vệ thần kinh nhờ tác dụng dọn dẹp gốc tự do của chúng

c) Tác dụng tăng cường hoạt động thể chất, chống mệt mỏi

• Khi tiến hành nghiên cứu tác dụng tăng cường sinh lực, nhóm chuột được uống dịch chiết nước từ cuống quả của loài Hovenia dulcis Thunb. có thời gian bơi tăng so với nhóm chuột đối chứng (p<0,05). Nồng độ của acid thiobarbituric trong cẳng chân chuột được uống dịch chiết nước của Hovenia dulcis (ở hai liều 100 mg/kg và 200 mg/kg) giảm đáng kể so với nhóm chuột đối chứng. Nghiên cứu này cũng cho thấy, loài Hovenia dulcis có khả năng làm tăng đáng kể các tác nhân chống oxy hóa trong gan như superoxide dismutase.
• Ngoài ra, Hovenia dulcis còn có khả năng làm giảm đáng kể lượng glucose máu, cholesterol toàn phần và triglyceride. Những kết quả trên cho thấy, Hovenia dulcis là dược liệu có tác dụng chống mệt mỏi, tăng cường hoạt động thể chất và chống oxy hóa.

d) Tác dụng tăng cường miễn dịch 

• Theo một nghiên cứu invitro đánh giá khả năng tăng cường miễn dịch, các polysaccharid trong cuống quả loài Hovenia dulcis bao gồm rhamnose, arabinose, galactose và acid galacturonic có khả năng làm tăng cường đáng kể hoạt động thực bào, sản xuất oxit nitric và hoạt động acid phosphatase của các đại thực bào phúc mạc.
• Có thể xem, Hovenia dulcis là nguồn nguyên liệu tiềm năng giúp điều hòa miễn dịch

e) Tác dụng hạ đường huyết 

• Theo một nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Dược liệu Trung Quốc năm 2002 cho thấy, dịch chiết của loài Hovenia dulcis có tác dụng hạ đường huyết khi sử dụng mô hình gây tiểu đường bởi alloxan. Glibenclamide được sử dụng làm thuốc đối chứng dương.
• Kết quả nghiên cứu cho thấy, nồng độ đường trong máu của nhóm chuột được uống dịch chiết từ loài Hovenia dulcis và glibenclamide thấp hơn đáng kể so với nhóm chứng sinh học. Nồng độ glycogen gan ở nhóm chuột được uống dịch chiết Hovenia dulcis và glibenclamide được tăng lên đáng kể

g) Tác dụng chống dị ứng 

Bốn hợp chất saponin bao gồm hovenidulcioside A1, A2, B1, B2 được phân lập từ quả và hạt của loài Hovenia dulcis thu hái tại Trung Quốc đã được chứng minh có tác dụng ức chế sự giải phóng histamin từ tế bào màng bụng của chuột .